Lời toà soạn: Tại
phiên họp chuyên đề của Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số ngày 5/6 về
“Thay đổi căn bản cung cấp dịch vụ công trực tuyến” do Bộ TT&TT tổ
chức, ông Vũ Trọng Quế, Giám đốc Sở TT&TT Nam Định đã trình bày tham
luận: “Chia sẻ kinh nghiệm về triển khai dịch vụ công trực tuyến có tỷ
lệ hồ sơ trực tuyến cao”. Trong đó, đáng chú ý là việc tỉnh này phát
triển đồng đều về chuyển đổi số cũng như dịch vụ công. Báo VietNamNet
xin gửi đến độc giả toàn văn bài tham luận này.
Chuyển
đổi số có phát triển thì dịch vụ công mới phát triển. Nếu dịch vụ công
phát triển mà các công việc khác của chuyển đổi số không phát triển thì
đó là phát triển nóng chỉ về dịch vụ công, không phải phát triển đồng
đều và bền vững về chuyển đổi số. Do đó, Nam Định phát triển đồng đều
các lĩnh vực của chuyển đổi số cũng như dịch vụ công. Do vậy, tôi xin
trình bày kinh nghiệm thúc đẩy chuyển đổi số Nam Định, trong đó có một
số kinh nghiệm riêng về dịch vụ công.
Trước
hết, tôi báo cáo vắn tắt vài công việc nổi trội của Nam Định về cung
cấp dịch vụ công trực tuyến, phần việc quan trọng nhất của chuyển đổi số
trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới để đưa được các dịch vụ công
trở thành thói quen thường xuyên của người dân.
Đối
chiếu 20 nhiệm vụ Bộ TT&TT giao, vừa được đại diện Cục Chuyển đổi
số quốc gia trình bày tại phiên họp, tỉnh Nam Định đã, đang triển khai
và sẽ tiếp tục thực hiện thời gian tới.
Trong
đó, việc hợp nhất bộ phận một cửa với cổng dịch vụ công đã được Nam
Định thực hiện ngay từ khi bắt đầu triển khai vào năm 2018.
Nam
Định là một trong 7 tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành chỉ tiêu cung
cấp 40% thủ tục hành chính trực tuyến mức 4 (nay là dịch vụ công trực
tuyến toàn trình) vào tháng 7/2020 và là 1 trong 3 tỉnh cùng với Bình
Phước, Tây Ninh hoàn thành việc cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến
toàn trình trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Đến nay, 1.286 trong tổng số
1.705 dịch vụ công của tỉnh (tương đương 75%) đủ điều kiện đã được cung
cấp trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia.
Từ
cuối năm 2022 - khi Chính phủ triển khai Bộ chỉ số đánh giá sự hài lòng
của người dân, doanh nghiệp trên Cổng dịch vụ công quốc gia, cho đến
nay, Nam Định luôn nằm trong top đầu về xếp hạng của cổng dịch vụ công
quốc gia. Vị trí xếp hạng của Nam Định trong quý 1/2023 là thứ 7 và
tháng 5 là thứ 2.
Trong
tháng 5/2023, số hồ sơ dịch vụ công trực tuyến được tiếp nhận là
54.786, đạt 85.4%; số hóa 39.347 hồ sơ, đạt 61,3%; Thanh toán trực
tuyến: 30.031 hồ sơ, tương đương với số tiền 603.212.000 đồng. Thanh
toán trực tuyến phí, lệ phí trên lĩnh vực liên thông Thuế, Tài nguyên
môi trường là: 323 hồ sơ, tương đương 1.7 tỷ đồng.
Trung
tâm hành chính của tỉnh và Bộ phận một cửa các cấp đã phát huy hiệu quả
trong thời gian qua. Tuy nhiên, với sự phát triển của dịch vụ công trực
tuyến, người dân có thể sử dụng dịch vụ ngay tại nhà, vì thế số lượng
người dân đến Trung tâm hành chính của tỉnh và Bộ phận một cửa các cấp
đang giảm dần. Trước đây, bình quân phục vụ từ 400 - 500 người/ngày nay
giảm xuống còn 150 - 200 người. Trong thời gian tới, các Trung tâm hành
chính của tỉnh và Bộ phận một cửa các cấp của tỉnh Nam Định sẽ ngày càng
co gọn.
Để đạt được các kết quả trên, Nam Định có một số kinh nghiệm đã và đang giúp chúng tôi làm tốt công việc của tỉnh mình:
Thứ nhất, có sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo tỉnh
Từ
năm 2018, 2019 tại báo cáo hàng tháng của UBND tỉnh đã dành riêng mục
số 8: Xây dựng chính quyền điện từ, cải cách hành chính, sau này là mục “
Xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số và cải cách hành chính”
trong báo cáo hàng tháng và trong các báo cáo chuyên đề khác của UBND
tỉnh.
Hàng
tháng, hàng quý, tại các cuộc họp của UBND tỉnh, đồng chí Chủ tịch UBND
tỉnh đều khen ngợi, phê bình các Sở, các huyện về chuyển đổi số nói
chung đặc biệt là 3 nền tảng chính là: Dịch vụ công, Quản lý văn bản, Hệ
thống báo cáo kinh tế xã hội.
Năm
2021, tỉnh Nam Định có 1 huyện và năm 2022 có 2 huyện bị Thường vụ Tỉnh
uỷ yêu cầu kiểm điểm về công tác Cải cách hành chính, mời Sở Nội vụ,
Văn phòng UBND tỉnh, Sở TT&TT dự cùng buổi kiểm điểm của Ban thường
vụ các huyện.
Sự
đồng thuận, quan tâm phối hợp của các cấp, các ngành, các địa phương vì
Nam Định luôn quán triệt và xác định: Chuyển đổi số là nhiệm vụ chung
của cả hệ thống chính trị.
Thứ hai, đặc biệt coi trọng công tác tuyên truyền
Nam
Định xác định Chuyển đổi số trước tiên là chuyển đổi nhận thức, hàm
lượng tuyên truyền đóng vai trò quan trọng, chiếm tới 50% thành quả
chuyển đổi số. Năm 2022, chúng tôi tổ chức 9 hội nghị và dự kiến năm
2023 tổ chức 12 hội nghị (do Sở TT&TT hoặc các sở, ngành khác chủ
trì). Đến hết năm 2023, 100% các Sở, ngành, Tổ chức chính trị, đoàn thể
của Nam Định đều có hội nghị chuyển đổi số của ngành, lĩnh vực mình.
Ngoài
ra, từ nhiều năm trước đây, tôi thường trực tiếp tham gia đào tạo, nói
chuyện về CMCN 4.0, về chuyển đổi số, về chính quyền điện tử tại các lớp
đào tạo hàng năm do Sở Nội Vụ, Trường Đảng tỉnh mời. Đối tượng tham gia
các lớp này thường là lãnh đạo Sở, phòng, lãnh đạo các xã… Đây là những
người rất quan trọng đối với tiến trình chuyển đổi số. Tôi cũng thường
trực tiếp đến tận các huyện, các xã nói về chuyển đổi số. Ngoài ra, cũng
thường xuyên mời các chuyên gia của Bộ TT&TT, các Bộ, ngành Trung
ương và phân công lãnh đạo cấp phòng tham gia phổ biến chuyên đề về
chuyển đổi số tại các hội nghị, lớp học của các ngành, các huyện.
Nam
Định xác định Chuyển đổi số trước tiên là chuyển đổi nhận thức, hàm
lượng tuyên truyền đóng vai trò quan trọng, chiếm tới 50% thành quả
chuyển đổi số.
Nam
Định cũng tận dụng hết sức hiệu quả vai trò của các nền tảng số và mạng
xã hội như: Nền tảng số Cốc Cốc, Zalo, Facebook, Youtube... để tuyên
truyền về chuyển đổi số, trong đó năm 2022 thông qua các nền tảng này đã
có gần 50.000 lượt người tham gia các hội nghị chuyển đổi số qua hình
thức trực tuyến livestream.
Công
tác tuyên truyền về chuyển đổi số thực sự có hiệu quả khi các huyện,
các xã thấy rằng thành phố, huyện, xã khác làm được thì tại sao mình
không làm được. Tại một số hội nghị, tôi mời đồng chí Cao Hải Thuỵ -
Cán bộ phụ trách lĩnh vực chuyển đổi số của UBND thành phố Nam Định đến
dự, chia sẻ kinh nghiệm cho các huyện, đồng thời Sở cũng nhận được nhiều
trải nghiệm thực tế, những kinh nghiệm từ cán bộ trực tiếp triển khai ở
cơ sở.
Như
vậy, tuyên truyền chỉ đạt hiệu quả cao nhất khi nó tạo sức ép cho xã
hội, cho các cơ quan và cho chính mình phải tổ chức thực hiện chuyển đổi
số.
Thứ ba, “cầm tay chỉ việc” đến tận cấp cơ sở
Một
trong những kết quả đáng nhớ nhất, tự hào nhất của Nam Định là ngay từ
năm 2017 chúng tôi hoàn thành lưu chuyển văn bản điện tử trong toàn hệ
thống chính quyền và trong 2019 là trong toàn bộ hệ thống chính trị.
Sở
TT&TT Nam Định đã phối hợp với VNPT Nam Định “cầm tay chỉ việc” đến
tận từng cán bộ xã để triển khai việc lưu chuyển văn bản điện tử.
Sở
TT&TT Nam Định đã phối hợp với VNPT Nam Định “cầm tay chỉ việc” đến
tận từng cán bộ xã để triển khai việc lưu chuyển văn bản điện tử. Có
thể nói, đây là điển hình cho sự phối hợp thành công nhất, đáng tự hào
nhất, là thành quả đẹp nhất, đánh dấu bước khởi đầu cho công tác chuyển
đổi số của Nam Định. Thực hiện tốt nhiệm vụ này, Lãnh đạo tỉnh đã tin
tưởng vào công tác quản lý, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của Sở TT&TT,
từ đó vị trí vai trò của ngành TT&TT được nâng lên và được đánh giá
cao từ thời điểm đó.
Ngoài
ra, chúng tôi rất chú trọng vào công tác đào tạo, liên quan đến dịch vụ
công trực tuyến, chúng tôi đã đào tạo, đào tạo đi, đào tạo lại cho
nhiều dịch vụ, đặc biệt là nhân lực làm chuyển đổi số tại các xã,
phường. Chúng tôi đào tạo, tập huấn nhiều đến mức các đơn vị khác họ nể
mà làm. Và tất cả những nỗ lực ấy đã đơm hoa kết trái, đem lại quả ngọt
như như ngày hôm nay.
Thứ tư, không để các đơn vị khác có điều kiện kêu khó
Sở
TT&TT Nam Định thời gian qua không để Sở, ngành nào kêu khó trong
cung cấp dịch vụ công trực tuyến và chuyển đổi số. Từ năm 2015, tôi luôn
khẳng định tại các hội nghị là Sở TT&TT sẵn sàng phục vụ 24/7 tất
cả các đơn vị và cá nhân cán bộ, công chức về mặt kỹ thuật. Và đến bây
giờ vẫn là như vậy
Nếu
có đơn vị nào kêu nhiệm vụ khó lắm, tại các Hội nghị tôi nêu đích danh
các đơn vị triển khai tốt, đạt được kết quả cao. Và có so sánh tại sao
đơn vị khác, tỉnh khác họ làm được mà mình lại không làm được? Đã làm
được một nghĩa là làm được tất cả. Một cán bộ làm hết công suất mà chỉ
làm được 30%, nghĩa là có giải pháp tăng nhân lực lên gấp 3 sẽ làm được
90%.
Tôi
cũng thường nói, cán bộ nên hướng dẫn người dân nhiệt tình để thể hiện
tình cảm của mình với người dân, chứ với tốc độ này vài ba năm nữa
người dân tự làm trực tuyến hết, cán bộ muốn thể hiện tình cảm giúp đỡ
họ cũng không có cơ hội.
Thứ năm, lợi ích của 3 tin nhắn
Trước
đây, một số cơ quan trong tỉnh làm xong dịch vụ công, tích vào mục trả
kết quả là đã xong (để báo cáo). Tuy nhiên, trên thực tế, khi người dân
đến hỏi, họ bảo chưa xong. Năm 2021, chúng tôi có giải pháp cho thực
trạng này thông qua việc gửi 03 tin nhắn SMS đến điện thoại di động cho
người dân. Tin nhắn 1: Thông báo đã tiếp nhận đủ hồ sơ; Tin nhắn 2:
Thông báo đã thanh toán phí, lệ phí; Tin nhắn 3: Thông báo đã có kết
quả. Trong 2 năm qua, Nam Định không còn cấp biên lai nhận trả kết quả
bằng tay.
Vừa
qua, đồng chí Ngô Quang Phát, Phó Vụ trưởng Cải cách hành chính, Bộ Nội
vụ về thăm, kiểm tra huyện và một số xã của huyện Xuân Trường. Xuân
Trường là huyện xếp thứ 10/10 năm 2022 về Cải cách hành chính và chuyển
đổi số. Đồng chí nhận định: “Tôi đã đi 10 tỉnh, 5 tỉnh phía Bắc, 5 tỉnh
phía Nam nhưng chưa tỉnh nào làm được như Nam Định”. Tôi tin tưởng Nam
Định rất xứng đáng với nhận định đó.
Thứ sáu, không nặng nề chỉ đạo bằng văn bản
Một
ý kiến chỉ đạo, phê bình của lãnh đạo tỉnh tại Hội nghị có giá trị gấp
nhiều lần các loại văn bản phê bình bằng văn bản. Do đó, rất nhiều việc
chúng tôi làm mà không cần ban hành văn bản chỉ đạo.
Đến
thời điểm hiện nay, hầu hết các Sở, huyện của Nam Định đều hăng hái
trong công tác chuyển đổi số, đặc biệt là thành phố Nam Định luôn đi đầu
trong tất cả các mục của chuyển đổi số.
Thành
phố Nam Định phấn đấu sẽ sớm hoàn thành chỉ tiêu mà Nam Định đã được Bộ
TT&TT giao tiên phong, đó là 60% dịch vụ công trực tuyến toàn trình
do người dân tự làm tại nhà. Tiên phong chuyển đổi số trường học trên
địa bàn toàn thành phố. Hiện đã có 1 trường chuyển đổi số thành công, 12
trường đang thực hiện thí điểm và phấn đấu đến đầu năm học 2024 là tất
cả 89 trường trên địa bàn Thành phố Nam Định.
Thứ bảy, hợp tác cùng phát triển
Hợp
tác với doanh nghiệp thì huy động được nhân lực của doanh nghiệp cho
nên công việc sẽ nhanh hơn, tốt hơn. Đây là cuộc chơi mà mọi người cùng
thắng. Cán bộ nhà nước thực hiện được chức trách nhiệm vụ của mình.
Doanh nghiệp thì phát triển được dịch vụ. Người dân được hưởng dịch vụ
cao cấp hơn và thậm chí phải chi ít tiền hơn.
Thứ tám, đoàn kết, phát huy lòng tự trọng của cán bộ, công chức
Cán
bộ Sở TT&TT nói riêng, cán bộ làm chuyển đổi số Nam Định nói chung
đến nay đều thấu hiểu và nhận thấy: Phải làm việc mới tạo ra giá trị cho
bản thân, nếu không làm việc thì bản thân không có giá trị, không được
mọi người coi trọng, đến một thời điểm nào đó tự nhiên trở thành người
đứng ngoài cuộc.