Sáng ngày 28/4, tức ngày mùng 9/3 năm Qúy Mão, UBND xã Thành Lợi tổ chức lễ đón bằng công nhận lễ hội “Thái Bình Xướng Ca” là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, kỷ niệm 30 năm tái mở hội 1993 – 2023 và khai mạc Lễ hội “ Thái Bình Xướng Ca” năm 2023.

Về dự khai mạc lễ hội, ở trung ương và ở tỉnh có đồng chí Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục di sản văn hóa; đồng chí Trần Minh Thắng, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy; đồng chí Trần Lê Đoài, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đồng chí Nguyễn Tiến Dũng, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch; đồng chí Vũ Văn Nghĩa, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh; cùng các đồng chí lãnh đạo đại diện cho các sở, ngành của tỉnh. 

Ở huyện có đồng chí Phạm Văn Quyết, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; đồng chí Lại Hồng Quý, Uỷ viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch HĐND huyện; đồng chí Đỗ Văn Kỳ, Phó Chủ tịch UBND huyện; cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy, đại diện các ban, ngành của huyện; lãnh đạo UBND các xã lân cận; các đồng chí lãnh đạo Đảng, chính quyền và trường các ban nghành, đoàn thể địa phương.

Tham dự khai mạc lễ hội có các đồng chí Bí thư chi bộ, trưởng xóm của các xóm trong xã, đông đảo con em xã quê và Nhân dân địa phương.

Lãnh đạo UBND xã Thành Lợi báo cáo giá trị văn hóa lễ hội

Thôn Quả Linh, xã Thành Lợi trước kia gọi là Làng Kẻ Gạo là một làng Việt cổ được hình thành từ thời Vua Hùng dựng nước gắn liền với 18 ông tổ của 18 dòng họ về khai điền lập ấp, xây dựng xóm làng. Từ thời Đinh - Tiền Lê đến thời nhà Trần, làng Gạo được triều đình đặt kho lương, dựng đình đụn để tích trữ lương thảo, có đội quân vận chuyển lương thực, góp phần quan trọng để vua tôi nhà Trần ba lần đánh tan quân Nguyên Mông xâm lược vào thế kỷ XIII. Sau chiến thắng lần thứ 3 trên sông Bạch Đằng năm 1288, Vua Trần ban thưởng cho Nhân dân làng Gạo mở hội ca hát để ăn mừng chiến thắng, mừng đất nước thái bình. Từ đây, Lễ hội truyền thống Thái Bình Xướng Ca được Nhân dân địa phương duy trì, bảo tồn, phát triển, tổ chức 3 năm một lần vào ngày 9 đến 11 tháng Ba âm lịch các năm: Dần, Thân, Tỵ, Hợi, với nhiều nghi lễ cùng nhiều trò chơi và hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian đặc sắc, chứa đựng, phản ánh đậm nét các giá trị lịch sử, văn hóa thời Trần; mang ý nghĩa giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn", như: lễ rước kiệu Thánh và nhang án 18 cụ Tổ; Dựng đình đụn, đua thuyền tải lương, thi dệt vải trên hồ, hát trống quân, tổ tôm điếm… Đặc biệt, lễ hội “Thái Bình Xướng Ca” làng Qủa Linh của xã Thành Lợi còn gắn với di tích lịch sử cấp quốc gia, đó là Đền Đông – nơi thờ Thập bát gia tiên khai điền lập ấp, dựng nên làng xã Thành Lợi ngày nay và Đám hát cổ kính nằm ở giữa làng – nơi hội tụ nhang án của 18 dòng họ trong làng, thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh cộng đồng trong quá trình xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Đồng chí Trần Lê Đoài, Tỉnh ủy viên, PHó Chủ tịch UBND tỉnh trao Bằng và tặng hoa chúc mừng 

Với những giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hoá, ngày 2/2/2023 Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 155 đưa “Lễ hội Thái Bình Xướng Ca” xã Thành Lợi vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia đáp ứng nguyện vọng của cộng đồng và chính quyền địa phương, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá của quê hương, dân tộc.

Đồng chí Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục di sản văn hóa tặng hoa chúc mừng

Đồng chí Phạm Văn Quyết, Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện tặng hoa chúc mừng

Các đại biểu về dự và tặng hoa chúc mừng

Phát huy những nét văn hóa đặc sắc của lễ hội “Thái Bình Xướng Ca” truyền thống, tại lễ hội năm nay có rất nhiều các hoạt động văn hóa truyền thống diễn ra. Trong đó, nghi lễ không thể thiếu đó là rước kiệu Thánh và nhang án của 18 dòng họ từ Đền Đông về Đám hát, cùng với các nghi lễ, như thỉnh kinh, tế khai hội, tế bản dạ. Cùng với đó, các trò chơi dân gian như chọi gà, bịt mắt đập niêu, cờ tướng, cờ vua, đấu vật, tổ tôm, hát quan họ trên ao, đu bay,... được tổ chức thu hút đông đảo Nhân dân tham gia. Điểm đặc sắc nổi bật trong Lễ hội Thái Bình Xướng Ca xã Thành Lợi là các hoạt động dựng đình đụn, đua thuyền tải lương, hát trống quân, thi dệt vải trên hồ. Trong đó, việc dựng Đình Đụn bằng những cột gỗ bện rơm quấn xung quanh là tái hiện không gian Đình Đụn - kho lương dưới triều Trần và hoạt động Đua thuyền tải l­ương tái hiện đoàn thuyền của Nhân dân làng Gạo tải lương thực cung cấp cho quân dân nhà Trần đánh thắng giặc Mông - Nguyên vào thế kỷ XIII. Đây là các hoạt động nhằm tôn vinh, quảng bá, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tín ngưỡng truyền thống, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 04 ngày 05/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện về “Xây dựng và bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá đất Thiên Bản, gắn với phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2020 - 2025 và những năm tiếp theo”, nâng cao chất lượng tiêu chí về văn hóa trong xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu.

Lãnh đạo UBND xã Thành Lợi phát biểu khai mạc lễ hội Thái Bình xướng ca năm 2023

Trong lễ hội còn có màn biểu diễn của đôi rồng vàng và rồng xanh được kết bằng lá dừa dẫn đầu đoàn rước nhang án của 18 dòng họ từ Đền Đông về Đám hát, màn múa lân làm cho không khí của ngày hội thêm phần tưng bừng hơn.

Thông qua các hoạt động của lễ hội đã góp phần lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của quê hương, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của Nhân dân địa phương; đồng thời là sự chuyển giao, tiếp nối của các thế hệ giúp bảo tồn truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, để mỗi người hướng về cội nguồn, nhớ về Tổ tiên dòng họ, cùng nhau tái hiện và thưởng thức các hoạt động lễ hội truyền thống, biểu dương sức mạnh đoàn kết cộng đồng, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống để hướng con người tới những giá trị: Chân - Thiện - Mỹ.

Một số hình ảnh tại lễ hội

P/v: Hải Vân –Trung tâm VH – TT&TT huyện