Trong hai ngày 2 và 3/3/2023, tại quần thể khu di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia Đền thờ nữ tướng Mai Hồng, thôn Vụ Nữ, xã Hợp Hưng, UBND xã Hợp Hưng long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 1980 năm ngày nữ tướng Đại hóa và ngày hội truyền thống làng.

Các đại biểu dự Lễ hội.

Về dự có lãnh đạo Đảng, chính quyền, Mặt Trận tổ quốc, trưởng các ban ngành, đoàn thể xã, đại diện Ban khánh tiết các thôn trong xã, cùng đông đảo Nhân dân và con em trong thôn đi làm ăn xa về.

Tại Lễ kỷ niệm 1980 năm ngày nữ tướng Đại hóa và ngày hội truyền thống làng, các đại biểu và Nhân dân đã ôn lại lịch sử, thân thế sự nghiệp cứu nước, giúp dân của nữ tướng Mai Hồng.

Đ/c Phó Chủ tịch UBND xã đọc diễn văn khai mạc Lễ hội.

Lãnh đạo xã Hợp Hưng dâng hương

Tương truyền vào năm 22 trước công nguyên, tại thôn Thám Thanh, huyện Thiên Bản, phủ Nghĩa Hưng, đạo Sơn Nam, nay là thôn Thám Hòa, xã Hợp Hưng, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định có gia đình ông Mai Công Lượng, vợ là bà Trần Thị Khánh, làm nghề hái thuốc cứu người, sống phúc hậu, cứu giúp người nghèo khó, được Nhân dân trong vùng yêu quý, kính trọng, song ông bà buồn phiền vì muộn con. Rồi ngày 10/10 năm Nhâm Ngọ (năm 22), ông bà sinh hạ được một cô con gái, đặt tên cho con là Mai Hồng, khôn lớn khỏe mạnh tài trí hơn người. Năm 18 tuổi bà lập thân với ông Vũ Du, ở Phường Nứa (thôn Vụ Nữ) ngày nay, ông bà sống bằng nghề đánh cá và dựng ngôi nhà nhỏ trên khu đất cao của thôn, nay là chính tẩm của ngôi Đền. Bấy giờ đất nước ta đang bị giặc Nam Hán cai trị, tướng giặc là thái thú Tô Định, một kẻ tham lam và tàn ác, cướp của, giết hại dân lành. Làm cho Nhân dân ta sống trong lầm than khổ cực, chồng bà cũng bị giết hại; trước cảnh mất nước nhà tan, sẵn tinh thần yêu nước, thương người, lại có trí khí, bà đã triệu tập binh lính là trai tráng trong làng và những người ở vùng lân cận, vận động Nhân dân đóng góp vũ khí, luyện tập ngày đêm, đầu quân với Trưng Trắc, Trưng Nhị tiến về phí Bắc diệt quân xâm lược. Trong nhiều trận giao chiến, đội quân của bà đã chiến thắng làm cho quân giặc liên tục thất bại; sau các trận giao chiến bà rút quân về Cấm Khê, tiếp tục luyện tập binh mã củng cố lực lượng cùng với đội quân của Hai bà Trưng tiếp tục đánh giặc. Sau nhiều trận đánh thất bại liên tiếp, thái thú Tô Định đã phải rút quân về nước. Để ghi nhận công lao của bà, Trưng Vương đã ban thưởng, phong cho bà là “Hồng nương tướng quân” giao cho cầm quân về trấn hưng tại vùng biển Sơn Nam, bà tiếp tục luyện tập binh mã, củng cố lực lượng, lương thực, vụ khí, hướng dẫn Nhân dân trồng lúa, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải.

Ba năm sau, vua Hán lại sai Mã Viện sang sâm lược nước ta, một lần nữa vua tôi Trưng Vương lại tiếp tục cầm quân đánh giặc, cứu nước. Nữ tướng Mai Hồng cùng nghĩa quân nhiều lần quyết chiến, làm cho quân Mã Viện phải hao binh, tổn tướng, hoang mang; song với bản chất sảo quyệt của Mã Viện, sau nhiều lần giao chiến biết không thể thắng được và quyết không để rơi vào tay giặc, bà đã gieo mình xuống bến Đống Cao, giữ chọn khí tiết, vào ngày 12/2. Thi thể bà trôi theo dòng sông giang về quê chồng Phường Nứa, y theo điều báo mộng, hiển linh, Nhân dân trong thôn ra rước đưa thi thể nữ tướng về an táng và lập Đền thờ trên khu đất mà ông bà đã lập nghiệp.

Hiện nay, Đền thờ nữ tướng Mai Hồng còn lưu giữ nhiều sắc phong ở nhiều triều đại. Năm 1996, Đền thờ nữ tướng Mai Hồng thôn Vụ Nữ, xã Hợp Hưng đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa của Đền thờ nữ tướng Mai Hồng, cứ hai năm một lần, UBND xã và thôn Vụ Nữ tổ chức Lễ hội nhằm trưởng nhớ công ơn của bà với quê hương đất nước.

Lễ hội kỷ niệm 1980 năm ngày nữ tướng Mai Hồng Đại hóa và ngày hội truyền thống thôn Vụ Nữ năm nay được tổ chức trong hai ngày 11 và 12 tháng 2 âm lịch, tại khu quần thể di tích lịch sử gồm: đền thờ, lăng mộ nữ tướng, đình thờ Thần hoàng làng và chùa, với nhiều hoạt động, nghi lễ truyền thống như: dâng hương, tế thánh, lễ phật, cầu cho mưa thuận giáo hòa, Quốc thái dân an; rước kiệu từ đền thờ nữ tướng ra lăng mộ, về đình làng, về chùa. Cùng với đoàn rước kiệu còn có đoàn múa rồng, múa lân, các đoàn tế nam, tế nữ trong thôn và các địa phương lân cận.

Chơi cờ người tại Lễ hội.

Ngoài các nghi lễ chính, thôn còn tổ chức hoạt động giao lưu văn nghệ giữ các thôn trong xã, các trò chơi dân gian như: đánh cờ người, kéo co… Lễ hội đã thu hút đông đảo Nhân dân trong và ngoài thôn tham gia tạo không khí lễ hội vui tươi, lành mạnh.

Lễ kỷ niệm 1980 năm ngày Đại hóa nữ tướng Mai Hồng và ngày hội truyền thống làng Vụ Nữ, xã Hợp Hưng là nét đẹp văn hóa của Nhân dân địa phương, tôn vinh công lao các bậc tiền nhân, nhân vật lịch sử có nhiều đóng góp trong quá trình hình thành, phát triển của đất nước. Đồng thời, giáo dục truyền thống yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc, cho thế hệ trẻ và ý thức chung tay bảo vệ, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, gắn kết tình làng nghĩa xóm, động viên Nhân dân tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương xây dựng xã Hợp Hưng trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu./.

                                                                                  T//h: Hải Yến

                                                                 Trung tâm VH – TT&TT huyện.