Nguyễn Đức Thuận tên thật là Bùi Phong Tư, sinh năm 1916 tại Giáp Ba, Bảo Ngũ (xã Quang Trung, Vụ Bản) trong một gia đình nông dân nghèo. Khi còn ở làng quê, đồng chí đã tham gia nhiều hoạt động chống cường hào, ác bá. Lớn lên, học trường Kiểm bị huyện Vụ Bản, được thầy giáo Thái Bá Cơ (quê ở Đô Lương, Nghệ An, tham gia Thanh niên cách mạng đồng chí hội từ 1927) truyền bá những tư tưởng yêu nước cách mạng nên đồng chí sớm giác ngộ. Năm 1936, khi thoát ly gia đình ra Hà Nội làm công nhân thủy tinh, được tiếp xúc với nhiều chiến sĩ cộng sản, đồng chí đã nhanh chóng tham gia các phong trào đấu tranh của công nhân do Đảng phát động, trở thành một cốt cán của phong trào, hoạt động tích cực. Năm 1937, đồng chí Nguyễn Đức Thuận được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương thuộc chi bộ công nhân thủy tinh Hà Nội, ít lâu sau trở thành bí thư chi bộ. Năm 1940, đồng chí tham gia Thành Ủy Hà Nội, phụ trách phong trào công nhân. Đồng chí thường về liên hệ phối hợp hoạt động với hội Ái hữu của công nhân thủy tinh Nam Định mà phần lớn hội viên là bạn bè thân thích người làng Bảo Ngũ, Có lần nhân dịp Hội Phủ Dầy, đồng chí đã về diễn thuyết ở Phủ Giáp Ba, tuyên truyền đường lối của Mặt trận Dân chủ Đông Dương, thu hút đông đảo người làng và người đi hội đến nghe. Cuối năm 1940, đồng chí bị đế quốc Pháp bắt, kết án 15 năm tù khổ sai, bị giam ở nhà tù Sơn La, rồi bị đầy đi Côn Đảo. Đồng chí tích cực tham gia các phong trào đấu tranh trong nhà tù, là Phó Bí thư chi bộ Đảng bí mật ở nhà giam số 3 Côn Đảo. Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, đồng chí Nguyễn Đức Thuận ở trong số các chiến sĩ cách mạng được đón từ nhà tù Côn Đảo về đất liền và được Đảng giao nhiệm vụ làm Bí thư Tỉnh Ủy Thủ Dầu Một.

Năm 1946, đồng chí tham gia Xứ Ủy Nam Bộ, sau đó kiêm Bí thư Khu Ủy khu 7. Năm 1947, đồng chí là Phó Bí thư xứ Ủy Nam Bộ, Năm 1950 đồng chí làm Trưởng Ban Mặt trận của xứ Ủy, đồng thời là Phó Chủ tịch Mặt trận Liên Việt Nam Bộ, Từ năm 1951 đến 1956, đồng chí tham gia các công tác của Đảng trong vùng địch tạm chiến. Tháng 7 năm 1956, đồng chí bị bọn Mỹ nguỵ bắt giam và tra tấn dã man tại sở thú Sài Gòn. Đồng chí bị giam tại các trại giam P42, Gia Định, Thủ Đức rồi đày đi Côn Đảo lần nữa. Gần 8 năm trời, trong nhà tù, đồng chí bị địch tra tấn kìm kẹp, đày ải ở xà lim "chuồng cọp" Côn Đảo, đồng chí vẫn kiên cường bất khuất, giữ vững khí tiết người Đảng viên Cộng sản.

Năm 1964, đồng chí ra khỏi nhà tù Côn Đảo. Vừa phục hồi sức khoẻ, đồng chí lại lao ngay vào công việc, Năm 1966, Trung ương Đảng cử đồng chí làm công tác công đoàn, lần lượt giữ các chức Phó Bí thư, Bí thư Đảng đoàn Tổng Công đoàn, được các Đại hội IV và V của Tổng Công đoàn bầu làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký rồi làm Chủ tịch Tổng công đoàn Việt Nam, Đồng chí là Ủy viên đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trật Tổ quốc Việt Nam, Ủy biên Ban Thường vụ Liên hiệp Công đoàn thế giới. Đồng chí được bầu làm đại biểu Quốc hội khoá IV, V, VI và VII, là Ủy viên Ban Thường Vụ Quốc hội khoá VI. Đầu năm 1977, đồng chí kiêm nhiệm chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, Năm 1981, đồng chí được bầu làm Ủy viên Hội đồng Nhà nước. Đại hội Đảng toàn quốc lần IV (1976) và lần thứ V (1982), đồng chí được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng chí Nguyễn Đức Thuận đã viết cuốn hồi ký “Bất khuất”, xúc động kể lại biết bao tấm gương đấu tranh kiên cường bất khuất, mặt đối mặt với kẻ thù của các chiến sĩ cách mạng bị giam cầm trong các nhà tù Mỹ - Ngụy, khiến chúng ta cảm phục những người con yêu quý của Tổ quốc khi sa vào tay giặc, trước cái chết vẫn một mực trung kiên, hướng về Đảng, tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của dân tộc. Cuốn sách đã góp phần bồi dưỡng tinh thần và ý chí quyết chiến, quyết thắng cho đồng bào và chiến sĩ ta trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước đầy hy sinh gian khổ.

Đồng chí Nguyễn Đức Thuận mất ngày mồng 4 tháng 10 năm 1985 tại Liên Xô, hưởng thọ 69 tuổi. Một chuyên cơ đã chuyển thi hài đồng chí về an táng tại nghĩa trang Mai Dịch, Đồng chí Nguyễn Đức Thuận đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh cao quý./.

Phòng VHTT sưu tầm,soạn và giới thiệu

Theo Địa chí Văn hóa huyện Vụ Bản